Thursday, December 1, 2011
आग्रा (भरतपूर दिल्ली)
Monday, April 21, 2008
नाच रे पोरा
खरं तर मुलींची नाचामागची कल्पना मला आवडली होती. आमच्या spring banquet (ISA=Indian Student Asso. चा वार्षिकोत्सव ) मध्ये खूप दक्षिण भारतीय गाण्यांवरती नाच होतात. मग मराठी गाण्यावर नाच आपण का करू नये ? माझा या भूमिकेला पूर्ण पाठींबा होता पण त्यासाठी आपल्याला नाचावं लागेल असं वाटलं नव्हत. तीन आठवडे आधी पासून आम्ही नाचाचा सराव सुरू केला. त्यात गाणी निवडणं आणि नाच बसवणं हा पण भाग होता. अर्थात तो भाग मुलींनी केला... खरं तर सगळच मुलींनी केलं ... आम्ही लिंबू तिंबू. आमच्या सगळ्या teachers मात्र भारी आहेत
नेहा : कत्थक yellow belt
आकांक्षा : भरतनाट्यं brownbelt.
शिवानी : भरतनाट्यं blackbelt.
शिवानीने एकदा तिच्या अरंगेत्रम ची CD आम्हाला दाखवली होती. त्यात आम्हाला फारसं काही कळत नव्हतं. मला कधीच कळत नाही. सुरवातीला गोष्ट सांगतात तेव्हा कळतं, पण मग नाचात कृष्ण कधी आणि राधा कधी असा BMW होतो (basic मे वांदा ). म्हणून आम्ही शिवानीला सांगितलं की तू नाच जरा समजावून सांग. तर म्हणे "सगळं काय सांगायला लागतं ... तुम्ही जरा स्वतःचं इमॅजीनेशन वापरा ना ". मग आम्ही आमच्या कल्पनाशक्तीने अनेक तारे तोडले आणि त्याच मुद्रा आणि हाव भावातून कसा पुर्णतः वेगळा अर्थ काढता येऊ शकतो हे शिवानीला सिद्ध करून दाखवले. तेव्हा पासून तिने ती CD, "कोणालाच दाखवणार नाही " या निश्चयाने कुठेतरी लपवून ठेवली आहे.
आम्ही रोज रात्री साधारण २ तास सराव करायचो. त्यात माझा सगळ्यात नावडता भाग म्हणजे एकट्याने नाच करणे हा असायचा. कारण मला क्रमच लक्षात नाही रहायचा. सगळे एकत्र नाचताना आजूबाजूला बघून चालून जायच, पण एकट्याने करताना सागळ्या चुका पकडल्या जायच्या. मग अमोलने त्या सगळ्या dance steps वर एक मोठी गोष्ट गुंफली, तेव्हा कुठे क्रम आमच्या लक्षात राहू लागला. ही गोष्ट मुलींना फारच बावळट वाटायची, पण त्यात काय नवल. मुलींच्या काही गोष्टींचं मात्र आम्हाला फार नवल वाटायचं. उ.दा. त्या dance step एकमेकींना, नाच न करता, शब्दातून सुद्धा सांगू शकतात. म्हणजे असे
नेहा : अग, ती ढगाला लागली कळं मधली शेवटची step
शिवानी : हा, म्हणजे ही
झालं !!... ये ह्रदयी चे ते ह्रदयी पोहचलं पण !! आम्ही पायाला कळा येई पर्यंत नाचून सुद्धा आम्हाला ती step जमत नाही आणि इथे फक्त शब्दातून सगळ कळतं ! माणसांना बोलताना बघून माकडांना काय वाटत असेल ते त्या दिवशी जाणवलं. मुलींचा या बाबतीत अभ्यास जरा जास्तच असतो. माझ्या शाळेच्या reunion च्या वेळी, वर्षभर न भेटलेल्या मैत्रीणी, जे गाणं चालू असेल त्यावर नाचू लागतात. "तू शाहरूख खान मी प्रिती झिंटा " या एका वाक्यात त्यांचा पूर्ण नाच बसतो आणि रोज त्या गाण्यावर सराव करत असल्या सारख्या नाचतात. असो ... लांबून गाडी पाहून त्याचा मेक सांगू शकणारी मुलगी मला अजुन भेटायची आहे !
या नाचाच्या निमित्ताने शिकलेल्या काही गोष्टी :
१. नाच केल्यामुळे छान झोप लागते.
२. सगळ्या मुली जन्मताच dancer असतात.
३. नाचाच्या आदल्या दिवशी बॅडमिंटन खेळू नये. त्यामुळे पाय लचकून तुमचा शकुनी मामा होऊ शकतो.
४. एका गाण्याच्या dance steps दुसऱ्या गाण्यावर सहज बसतात.
The dance was well received by the audience. Heres the video
Saturday, February 9, 2008
Sunday, July 15, 2007
कुठली भाजी करू ?
(पेपर बाजूला करत).. अऽऽऽऽऽ.. फणसाची कर
फणस नाही आहे.
मग भेंडीची कर
भेंडी पण नाही आहेत..
मग काय आहे ?
कोबी आहे...
आणखी काय आहे ?
बटाटे आहेत.. पण बटाट्याची भाजी कालच झाली
मग कोबीची भाजी कर... (मला पेपर वाचू दे ! )
वरचा प्रकार जादुगाराच्या खेळा सारखा नाही वाटत ?
जादुगार जादुची छडी, त्याच्या उंच टोपीवरून फिरवत मुलांना विचारतो... ह्या टोपीतून कुठला प्राणी काढू ? ... आता खरंतर त्या टोपीत फक्त ससाच असतो.. जादुगाराने टोपीतून हत्ती काढलेला मी तरी काही पाहिला नाही आहे ! मग त्यातले एखादे कार्टं "ससा " म्हणून ओरडतं, आणि तेवढच ऐकायला आतूर असलेले जादुगाराचे कान तृप्त होतात. आपण ह्या टोपीतून अख्खी राणीची बाग काढू शकतो असल्या ऐटीत जादुगार त्या टोपीतून ससा काढतो.
चार चौघात करायची ही जादु, बायका आपल्या एकट्या नवर्यावर का करतात... ते मात्र कळत नाही
Wednesday, June 27, 2007
न्यूयॉर्क -१
भेट :
सागर आणि मी एकत्र न्यूयॉर्क फिरायचं ठरवलं. सागर - एकता विमानाने येणार होते आणि मी ट्रेनने न्यूयॉर्कला पोहोचणार होतो. भेटायचं कुठे ? मॅनहॅटनच्या दक्षिण टोकाच्या सब-वे स्टेशनवर (सागरच्या अभ्यासाचा निष्कर्ष). न्यूयॉर्क हे शहर मॅनहॅटन, क्वीन्स् , ब्रूक्लीन, ब्रॉन्क्स् ,सॅटन ह्या पाच बेटांनी बनले आहे. त्यातले मॅनहॅटन हे शहराचे ह्रदय. न्यूयॉर्क शहरात सब-वे (भुयारी ट्रेन)ची चांगली सोय आहे. बाकी अमेरिकेत गाडी नसेल तर आपण अपंग होतो. न्यूयॉर्कमध्ये तसली भानगड नाही. पण सब-वे सुद्धा काही कमी भानगडीची गोष्ट नाही. त्याबद्दल नंतर लिहीतो.
भेटायच्या स्टेशनाचे नाव "बॉलिंग ग्रीन". (हे नाव ऐकण्या आधी मला "कॉटन ग्रीन" हे हार्बर लाईन वरच्या स्टेशनाचे नाव फार विचित्र वाटायचे.) पण स्टेशनावर कुठे ? एवढा तपशील ठरवण्याचे कारण म्हणजे सागरकडे मोबाईल नव्हता. "एक नंबर प्लॅटफॉर्मवर इंडीकेटरच्या खाली" ही मुंबई मध्ये भेटण्याची जागा न्यूयॉर्कमध्ये चालेल का नाही ह्यात जरा शंका होती. प्लॅटफॉर्मवर इंडीकेटर असतो का नाही ?, जिजस् जाणे ! शेवटी १ नंबर (किंवा तत्सम) प्लॅटफॉर्मच्या दक्षिण टोकाला भेटायचे ठरले. दक्षिण टोक गाठण्याचे कारण म्हणजे आम्ही प्रथम स्वातंत्र्य देवतेच्या दर्शनाला जाणार होतो, आणि त्यासाठी फेरी मॅनहॅटनच्या दक्षिण टोकावरून सुटते.
दुसर्या दिवशी आम्ही ठरल्याप्रमाणे भेटलो... असं माझ्याबाबतीत फार क्वचितच घडतं. मला दक्षिण टोक गाठायला १ तास उशीर झाला. सागरचा पत्ता नाही की फोन नाही. आता काय ? मलातर ह्या बॉलिंग ग्रीन स्टेशनाशिवाय काहीच माहिती नाही ! सागर भेटावा म्हणून मी स्वातंत्र्य देवतेची प्रार्थना करू लागलो. थोड्याच वेळात सागर आणि एकता येताना दिसले. (हुश्शऽऽऽऽ) त्यांच विमानही तासभर उशीरा आलं होतं.
Statue of Liberty
बॅटरी पार्क मध्ये statue of liberty ची तिकीटं मिळतात. Statue of liberty फ्रान्सने अमेरिकेला भेट दिला आहे. अमेरिकन स्वातंत्र्याला १०० वर्ष पूर्ण झाल्याच्या निमित्ताने ही भेट देण्यात आली होती. पुतळा ठेवण्यासाठी मॅनहॅटनच्या दक्षिणेचे एक बेट निवडण्यात आले आणि त्यावर पुतळ्याच्याच उंचीचा चौथरा बांधण्याचे काम अमेरिकेने हाती घेतले. पुतळ्याचे वेगवेगळे भाग बोटीने अमेरिकेत पाठवण्यात आले. पुतळा पोकळ असून आतून वर जाण्याची सोय आहे. पूर्वी वर पर्यंत सोडायचे पण आता फक्त चौथर्यावर जाता येते. त्यासाठी सकाळी मोजकेच पास दिले जातात. आम्ही काही पास घेण्याच्या भानगडीत पडलो नाही. शिवाय त्या चौथर्यावरून स्वातंत्र्य देवी अजून सुंदर दिसली असती असे मला तरी काही वाटत नाही. उलट, "मेणबत्ती(/मशाली) खाली अंधार" अशी परिस्थिती झाली असती. बॅटरी पार्कवर आमची कसून तपासणी करण्यात आली आणि आम्ही बोटीने "Liberty" बेटाकडे निघालो. मॅनहॅटन बोटीतून पहाताना फार छान दिसत होते. उंच उंच बिल्डींगी... अगदी ‘गगन चुंबी’... काही वेळा ढग खाली येतात किंवा धुकं असतं आणि इमारतींची टोकंच दिसत नाहीत. असं वाटतं लिफ्टने सरळ स्वर्गात जाता येईल.
Liberty बेटावर पुतळा आणि काही दुकानं एवढंच आहे. स्वातंत्र्य देवतेचे स्वातंत्र्य दर्शवणार्या तीन गोष्टी आहेत. मुगूट, मशाल आणि पायातली तुटलेली बेडी. हातात पुस्तक असून त्यावर अमेरिकन स्वातंत्र्याची तारीख रोमन आकड्यात लिहीली आहे. एवढा मोठा पुतळा बनवून तो भेट देण्याची कल्पना ज्याला प्रथम सुचली त्याबद्दल मनात प्रचंड आदर वाटू लागला.ती कल्पना प्रत्यक्षात आणणार्या सर्वच लोकांची कमाल आहे. ते करण्यासाठी त्यांना अनेक सामाजिक, आर्थिक आणि तांत्रिक प्रश्नांना सामोरे जावे लागले असणार. त्यांच्या चिकाटीमुळे दगडातून स्वातंत्र्य देवी प्रकट झाली आणि नकळत माझे हात जोडले गेले. ही सगळी कहाणी त्या शिल्पकाराच्या तोंडून ऐकायला किती मजा येईल, असा एक विचार मनात डोकावून गेला.
बेटावरच्या sovenier shop मध्ये statue of liberty चे छोटे पुतळे, keychains, फोटो ह्यासारख्या गोष्टी विकत मिळतात. सोवेनीयर म्हणजे एखाद्या ठिकाणची किंवा व्यक्तीची आठवण सांगणारी गोष्ट. दुकानातच, स्वातंत्र्य देवतेच्या शिल्पकाराचा चालता बोलता पुतळा होता आणि तो तिच्या जन्माची कहाणी सांगत होता. त्या गोष्टीमुळे ते दुकान चांगलेच ‘आठवणीत’ राहिले. भेट वस्तु घेऊन आम्ही फेरीने Ellis Island साठी निघालो. मॅनहॅटन - लिबर्टी आयलंड - एलीस आयलंड - मॅनहॅटन अशा ह्या फेरीच्या फेर्या चालू असतात.
Ellis Island
ह्या बेटावर पूर्वी immigration (कायम स्वरूपी नागरिकत्व मिळण्याची प्रक्रिया) व्हायचे. आता इथे फक्त संग्रहालय आहे. हॅट आणि कोट घातलेली माणसं immigration च्या रांगेत उभी, त्यांच्या जुन्या काळच्या बॅगा, हे सर्व दर्शवणारे कृष्ण धवल फोटो आहेत. ते पाहताना जरा गंमत वाटते. बाकी तिथे फारसे पाहण्यासारखे काही नाही.
फेरीने मॅनहॅटनला येताच सागरने खिशातून एक मोठ्ठा नकाशा काढला. त्यावर प्रेक्षणीय स्थळं ठळक केली होती. मॅनहॅटन हे शहर पायीच फिरायला मजा आहे. तरी आम्ही दिवस भराचा सब-वे चा पास काढला होता. मुंबईकरांना रेल्वेचे आकर्षण असतेच ! पण सब-वे च्या दाराला लटकता येत नाही याचं दोघांनाही दुःख झालं.
Ground zero
उंच उंच इमारतींच्या जंगलात अचानक सपाट भाग. ११ सप्टेंबर २००१ ला world trade center चे twin towers जमीनदोस्त झाले ती ही जागा. आजही शहराच्या गडबडीत मनाला सुन्न करून जाते. आता इथे त्या घटनेची आठवण सांगणारे छोटे स्मारक आहे. बिल्डींग पडतानाचे फोटो आहेत. आजूबाजूला मोटारींची ये-जा चालू असते, खाली सब-वे धडधडत असते. पण या ठिकाणी एक वेगळी शांतता जाणवते. पुन्हा अशी घटना कुठेही न घडो हीच प्रार्थना.
वाटेत आम्हाला न्यूयॉर्क स्टॉक एक्सचेन्जचा बैल दिसला. ट्रिनिटी चर्च पाहिलं. twin towers पडताना त्यातील काही भाग जवळच्या एका स्मशानातील कबरींवर पडला. तिथल्या एका झाडावर पडून ते मेलं, आणि खालच्या कबरी वाचल्या. त्या झाडाची मुळं रंगवून ट्रिनिटी चर्च बाहेर ठेवली आहेत. अमेरिकन लोकांना इतिहास सांगण्याची आणि जपण्याची फार हौस. वास्तविक भारताचा इतिहास अमेरिकेपेक्षा जास्त प्राचीन व रोमहर्षक आहे. पण तो जपण्याच्या बाबतीत भारत उदासीन आहे. अमेरिकेत प्रत्येक झाडाचा, चर्चचा, बिल्डींगीचा इतिहास सांगणार्या पाट्या असतात. एवढंच कशाला ? साधा ब्रेड आणि मीठ यांचाही इतिहास चवीने सांगितला जातो. उदाहरणादाखल मिठाच्या डब्यावर अशा पद्धतीत इतिहास छापलेला दिसतो.
आमची कंपनी १९२८ साली स्थापन झाली. तेव्हा पासून आम्ही, खास तुमच्यासाठी, उत्तम दर्जाचे मीठ बनवत आहोत. कंपनीचा लोगो बनवण्याचं काम त्या काळचे प्रसिद्ध चित्रकार Sir William ह्यांना देण्यात आले. पण त्यांना बरेच दिवस काही सुचेना. एकदा बागेत बसलेले असताना त्यांना छत्री घेऊन जाणारी एक तरूणी दिसली. त्यांनी लगेच तिचे चित्र रेखाटले. तिच्या हातात कंपनीच्या मीठाचा डबा दाखवला. (नाहीतर पावसात छत्री घेऊन जाणार्या मुलीचा आणि मीठाचा संबंध काय ?) त्यातले मीठ सांडत आहे असेही दाखवले. ह्या लोगो मुळे लगेच मीठाचा खप वाढला. पण ती तरूणी कोण होती हे काही कळेना. म्हणून कंपनीने "look alike" स्पर्धा चालू केली. ही स्पर्धा आजही दर पाच वर्षांनी घेण्यात येते.....
दुसर्या बाजूस मुलीचे चित्र आणि खाली कंपनीचे ब्रीदवाक्य - "जेव्हा पाऊस पडतो तेव्हा आमचे मीठ सांडते" (when it rains it pours)...
हे शब्दशः भाषांतर नसले तरी ह्यात मीठ मसाल्याचा भाग फार कमी आहे. सांगण्याचा मुद्दा हा की इतिहासाला अमेरिकन माणसाच्या अयुष्यात मीठा एवढेच महत्त्व आहे.
मॅनहॅटन मध्ये सर्व प्रकारची वाहनं पहायला मिळतात.(कॉलकत्याला competition आहे.) सायकल रिक्षा, बस, टॅक्सी, सब-वे, केबल कार. त्यात प्रवाशांसाठी खास ,छत नसलेली, hop on hop off बस लक्ष वेधून घेते. घोडागाडी तेवढी दिसत नव्हती. न्यूयॉर्कचे public transport फार छान आहे. रोज कामाला येणारी बरीच माणसं स्वतःच्या गाडी ऐवजी बसने किंवा सब-वे ने येतात. कारण मॅनहॅटन मध्ये parking चा बराच त्रास असतो. नाहीतर अमेरिकन माणूस प्रत्येक ठिकाणी स्वतःची गाडी घेऊन जाणं पसंत करतो. अगदी कचरा टाकायलाही तो स्वतःच्याच गाडीतून जातो !
Brooklyn Bridge:
मॅनहॅटन आणि ब्रुक्लींन बेटांना जोडणारा हा फार जुना ब्रिज. वहनांसाठी तीन पदरी मोठे रस्ते आणि मधोमध चालण्यासाठी लाकडी रस्ता. चालण्याचा रस्ता, गाड्यांच्या रस्त्यापेक्षा थोड्या उंचीवर आहे. मॅनहॅटन हे नदीतले बेट- पश्चिमेला हडसन तर पूर्वेला ईस्ट हडसन नदी वहाते. ब्रुक्लींन ब्रिज ईस्ट हडसन नदीवर आहे. एकोणीसाव्या शतकातले गोथीक architecture चे दगडी बांधकाम, नदीच्या दोन्ही बाजूला उंच दगडी मनोरे आणि त्यातून निघणार्या लोखंडी दोर्या- इंजिनीयरिंगच्या पुस्तकावरचे चित्र जिवंत झाल्या सारखे वाटते.
आता अंधार पडू लागला होता. सात वाजल्यासारखे वाटत होते, पण खरं तर संध्याकाळचे पाच वाजले होते. ब्रुक्लिनचे मोठे city clock वेळ सांगत होते. आकाशात रंगांची उधळण चालू होती. नदीतील बंदरं झगमगत होती. शहरातही दिवे लागणी चालू होती. Empire state इमारतीच्या मुगुटाचा हिरवा रंग, Chrysler इमारतीचे नक्षीकाम लक्ष वेधून घेत होते. नदीला समांतर असलेले, दिव्यांची माळ घातलेले रस्ते मरीन लाईन्सची आठवण करुन देत होते. उत्तरेला ब्रूक्लींचाच नवीन ब्रिज ऐटीत उभा होता. कोट, टाय, हॅट घातलेल्या माणसाशेजारी एखाद्या टी-शर्ट जीन्स घातलेल्या मुलाने उभं रहावं तसा. नवीन ब्रिज वरुन सब-वे सुद्धा जात होती. दोन्ही ब्रिज वाहनांनी भरून वाहत होते आणि खाली ईस्ट हडसन नदी. संध्याकाळी फेरी मारायला, पळायला, सायकलिंग, स्केटींग करायला ब्रुक्लींग ब्रिज हे ब्रुक्लीनवासीयांचे आवडीचे ठिकाण आहे. आम्हाला (हळू हळू) ब्रिज पार करायला एक तास लागला. ब्रुक्लींन वरून (खरं म्हणजे खालून) सब-वे पकडून परत मॅनहॅटनला आलो. ही सब-वे पकडायला तीन मजले खाली जावे लागते आणि सब-वे नदीच्या खालून मॅनहॅटनला येते. म्हणजे आम्ही नदीला प्रदक्षिणा घातली की ! वरून ब्रुक्लींन ब्रिज आणि खालून सब-वे.
Times Square म्हणजे मॅनहॅटनमधला एक महत्त्वाचा चौक. इथे Newyork Timesचे कार्यालय होते म्हणून हे नाव पडले. हा चौक आपल्या जाहिरातींच्या झगमगाटासाठी प्रसिद्ध आहे. बिल्डींगींच्या भिंतींवर २-३ मजली उंच स्क्रीन आहेत आणि त्यातून सतत जाहिरातींचा मारा सुरु असतो. मॅनहॅटन शहराची आखणी फार शिस्तबद्ध आहे. पट्टीने आखल्यासारखे, उभे आणि आडवे रस्ते आहेत. उभ्या (उत्तर दक्षिण) रस्त्यांना avenue तर आडव्या रस्त्यांना street म्हणतात. Times sq जवळच "मॅडम क्रूसाड" हे wax museum आहे.त्यात खर्या माणसांसारखे हुबेहूब मेणाचे पुतळे प्रदर्शनासाठी ठेवलेले असतात. मॅनहॅटन मधला प्रत्येक चौक बोलका आहे. प्रत्येक चौकात, प्रत्येक इमारतीखाली काहीतरी कलाकृती दिसते. प्रत्येक इमारतही वेगळी आहे. "चौकोनी ठोकळे" हे विशेषण कुठल्याच इमारतीला लागू होत नाही. सध्यातर christmas असल्यामुळे सजावटीला आणखीनच बहर आला होता.
Christmas:
जांभळ्या लाईटने उजळलेली एक उंच इमारत - Rockefeller - रोकोफेलर खाली christmas चे प्रमुख आकर्षण Christmas tree उभारण्यात आले होते. आणि ते पहायला खूप गर्दी जमली होती. संध्याकाळी अंधेरी ब्रिजवर असते तेवढी! झाडावर रंगीबिरंगी दिवे लावले होते, एवढे की झाडाची पानं सुद्धा दिसत नव्हती. झाडही चांगलं मोठं निवडलं होतं. (हो ते सांगायचं राहिलंच. हे झाड इथे उगवलेले नाही. दर वर्षी एक नवीन झाड निवडून इथे आणण्यात येते.) समोरच्या इमारतींवर पांढर्या शुभ्र चांदण्या चमकत होत्या. चर्चच्या ऑर्गन आणि bells वरचे सुंदर संगीत चालू होते. आजूबाजूच्या इमारतींवरून वेगवेगळ्या आकाराचे, रंगांचे प्रकाशझोत रोकोफेलरची सुंदरता वाढवत होते. झाडाच्या एक मजला खाली मोठे Ice skating rink होते. त्यावर लहान मोठी अशी सगळी मंडळी स्केटींगचा आनंद घेत होती.
Christmas ची अजून एक आठवण म्हणजे एका मॉल मध्ये ऐकलेला live piano. मॉलच्या मध्यभागी हा पियानो वादनाचा कार्यक्रम चालू होता. एक म्हातारेसे आजोबा तो वाजवून सगळ्यांच मनोरंजन करत होते. खराखुरा पियानो ऐकावा ही माझी इच्छा या वर्षी नाताळबाबाने पूर्ण केली. काही वेळानी आजोबांनी सर्व लहान मुलांना बोलावून प्रत्येकाला एक ताल वाद्य दिलं. पियानोतून "jingle bell jingle bell" चे सूर ऐकताच मुलांनी बरोबर ताल धरला. ते गाणं सर्वात जास्त टाळ्या घेऊन गेलं.
Grand Central
सबवे म्हणजे न्यूयॉर्कच्या खाली खणलेले एक शहरच. सबवे चे जाळे पूर्ण मॅनहॅटन खाली पसरलेले आहे. शिवाय ती नदीखालून, पुलावरून आजुबाजुच्या बेटांनाही जोडलेली आहेच. सबवेमुळे मॅनहॅटन मध्ये फिरणे (आणि हरवणेही) फार सोपे आहे. जागोजागी बोर्ड आहेत पण समजायला वेळ लागतो. इंजिनीयरींच्या भाषेत सांगायचे तर, 2D प्रोब्लेम मधून 3D प्रोब्लेम मध्ये जाताना जो गोंधळ होतो तोच गोंधळ Western railway ते NYC-सबवे जाताना होतो. सबवे मधून रस्त्यावर आले की दिशांचा गुंता होतो आणि मग धृव तारा शोधण्यापासून सुरुवात करावी लागते.
Grand Central हे सबवे आणि इतर रेलगाड्यांना जोडणारे स्टेशन. स्टेशन नावाप्रमाणेच "ग्रॅन्ड" आहे. आत बरीच दुकानं, हॉटेल्स आहेत. शिवाय एक प्रचंड मोठा हॉल आहे. हॉलच्या छपरावर रात्रीचं आकाश रेखाटलेले आहे. सहा राशी, मृग नक्षत्र यांची काल्पनिक चित्रं असून त्यातल्या तारांच्या ठिकाणी दिवे लावले आहेत. डिसेंबर महिनाभर त्या हॉलमध्ये "कलायडोस्कोप" हा कार्यक्रम होता. दर अर्ध्या तासांनी दहा मिनीटांचा शो. मोठ्या घंटानादाने कलायडोस्कोप सुरू झाला. अनेक फिरत्या दिव्यांनी हॉलचे छत, भिंती आणि मोठ मोठे खांब नक्षीकामाने भरून टाकले. साथीला सुंदर ऑर्केस्ट्रा होता, चार्ली चॅप्लीन च्या सिनेमाच्या पार्श्वसंगीतात असतो तसा. संगीत आणि दिव्यांची हालचाल यांचा ताळमेळ मस्त जमला होता. हळूहळू नक्षीकामाची जागा शहराच्या चित्रांनी घेतली. टॅक्सीची रांग, उंच उंच इमारती, एम्पायर स्टेट, क्रायस्लर, सबवे, टाईमस् स्क्वेअर ही चित्र भिंतीवर project होऊ लागली आणि छत रुपी आकाशात चांदण्यांची पकडापकडी चालू होती. दहा मिनीटांनी पुन्हा घंटानाद झाला आणि दिवे मावळले. कलायडोस्कोप मध्ये सबवेच्या जाहिराती पेक्षा जास्त शहराचा अभिमान झळकत होता. मला स्वतःला ग्रॅन्ड सेन्ट्रल स्टेशन फार आवडले. यापुढे कधीही "रेल्वेस्थानकावर एक तास" हा निबंध लिहिण्याची वेळ आली तर मी ग्रॅन्ड सेन्ट्रल स्टेशन निवडणार हे निश्चीत.
Sunday, June 3, 2007
असतात दोन लहान मुलं...
कधी धडपडत, कधी थोडं खरचटत
शरीयतच लागलेली असते त्यांची उभं रहाण्याची
खिडकीपासून दारापर्यंत धावत जाण्याची
अचानक एकाला सापडतात पडद्यामागे कुबड्या
कुबडीच्या जोरावर तो मारू पहातो उड्या
दुसरा त्याला पाहून थोडा हळहळतो
चालतो... पुन्हा पडतो
कुबड्या पाहून त्याची गम्मत असतो गालात हसत
कारण, खिडकीपासून दारापर्यंत पोहचतो तो आता सहज
अनेक वर्षांनी...
कुबड्या असतो तसाच अजून, कोपर्यात बसलेला
कुबड्याही असतात त्याच्या तिथेच, भिंतीला टेकलेल्या
दुसरा मात्र पळत असतो, धावत असतो सारखा
जगच जिंकायचे असते त्याला, नाही विचार दुसरा
मागत असतो देवाकडे तो पंखांमधले बळ
शिकलेलाच नसतो संकटातूनी काढायला कधी पळ
कुबड्या उठतो, पाय लडखळतात, मस्तकात जाते कळ
नकळत त्याचे हात जातात, बरोबर कुबडी जवळ
वाटतं त्याला आपणही पळावं, म्हणावं गाणं नाचत
पण घड्याळ फिरवलं मागे तरी, वेळ नाही ना फिरत !
हळूच डोळे पुसत, एकच तो ठरवतो
मुलाला स्वतःच्या, कुबड्यांऐवजी पंखांची स्वप्ने तो देतो
मुलाला, स्वतःच्या कुबड्यांऐवजी पंखांची स्वप्ने तो देतो
------------- आरक्षण ---------------
Tuesday, May 29, 2007
खारूताई
इथल्या खारी त्यांच्या भारतीय बहिणीन्पेक्षा आकाराने जरा मोठ्या आहेत. त्यामुळे आम्ही त्यांना खारूकाकू किंवा खारूमावशी म्हणतो. शिवाय त्या माणसांना सहसा घाबरत नाहीत. घाबरवण्याचा प्रयत्न केला तर आक्रमणाचा पवित्रा घेतात. आणखी एक फरक आहे.... त्यांच्या पाठीवर पट्टे नाहीत. म्हणजे त्यांच्यावर रामरायाची कृपा झाली नाही तर. कधीकधी विचार केला तर गम्मत वाटते. रामायण हे जर फक्त काल्पनिक काव्य / कथा असेल तर त्यातले भौगोलिक वर्णन एवढे अचूक कसे ? हनुमानाने दक्षिणेहून द्रोणागिरी पर्वत आणला आणि भारताच्या उत्तरेला समुद्रात रावणाची लंका होती अशीही कल्पना करता आली असती की ? म्हणजे वाल्मिकींचा भूगोल पक्का होता का ते इतिहास सांगत होते ? भारत आणि श्रीलंकेला जोडणार्या पुलाचे अवशेष आहेत म्हणतात. आता हेच पहा ना... पाठीवर पट्टे असणे ही केवळ भारतीय खारींची विशेषता आहे का ? मला माहित नाही. पण अमेरिकन खारींच्या पाठीवर बारकोड नसतो.
एकदा संध्याकाळी घरी येताना वाट चुकलो आणि हरवलो. वाटेत एका छोट्या खारीकडे लक्ष गेले. ती भारतीय खारी एवढी होती. जवळ गेल्यावर लक्षात आले की पिल्लू आहे. खारूताई थोडी गोंधळली होती. बहुदा ती पण हरवली होती. काहीतरी शोधत होती. ICE AGE मधल्या खारीसारखी Nut तर नसेल ना शोधत ? का आईला शोधते आहे ? मला "Mama Mama" करून TOMच्या मागे लागणार्या लहान पक्ष्याचे cartoon आठवले. त्या पक्ष्याला सांभाळतांना TOMचे झालेले हाल (कुत्रा सुद्धा खाणार नाही एवढे) आठवले. मी दोन पावलं मागे सरकलो. (Cartoon पहाणे जरा कमी केले पाहिजे).
"चूक चूक" करून तिला सहज बोलावलं. तिनेही चक्क कान टवकारून वर पाहिलं, आणि स्वत:हून जवळ आली. तिचे काळेभोर, पाणीदार आणि केविलवाणे डोळे हुबेहुब, SHREK मधल्या मांजरा सारखे दिसत होते. धडधडणारी इवलीशी छाती. कुतूहल, भिती आणि आशा असे संमिश्र भाव डोळ्यात एकवटून ती माझ्याकडे पहात होती. मी खाली बसून हळूच हात पुढे केला. तशी ती हाता जवळ येऊन वास घेऊ लागली. प्राण्यांनी आपणहून मैत्री करावी असे क्षण फारच दुर्लभ असतात. मी हळूच तिच्या डोक्यावरून हात फिरवला. तिची धडधड थोडी कमी झाली. (चला, हा प्राणी आपल्याला खाणार तरी नाही ) ती पळून नाही गेली याचे मला आश्चर्य वाटले. तिला काय हवं होतं हे मला कळण्याचा काहीच मार्ग नव्हता. तिच्या पाठीवरून हळूवार हात फिरवला. पाठीवर तीन पट्टे तर नाही उठले, पण मला मात्र रामानंद झाला.